Çocuklarda Ekran Süresi ve DEHB
Son yıllarda, çocuklarda ekran süresi ve DEHB arasındaki ilişki konusunda artan bir endişe söz konusudur. Dikkat eksikliği Ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), işlevselliği veya gelişimi engelleyen kalıcı bir dikkatsizlik ve/veya hiperaktivite-dürtüsellik örüntüsü ile karakterize nörogelişimsel bir bozukluktur.
Çocuklarda ekran süresi ile DEHB semptomları arasındaki ilişkiyi araştıran bir çok çalışmaya ulaşılabiliriz. Amerikan Pediatri Akademisi (AAP) tarafından yürütülen bir çalışmada, ekran karşısında daha fazla zaman geçiren çocuklarda DEHB belirtilerinin görülme olasılığının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Çalışma, ekran başında günde iki saatten fazla zaman geçiren çocukların, günde 30 dakikadan az zaman geçirenlere kıyasla dikkat sorunları geliştirme riskinin daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur.
Journal of Attention Disorders’da yayımlanan bir başka çalışmada ise, DEHB semptomları olan çocukların, DEHB semptomları olmayanlara kıyasla dijital medya kullanımına önemli ölçüde daha fazla zaman harcadıkları tespit edilmiştir. Çalışmada ayrıca DEHB semptomları olan çocukların sosyal becerilerde zorluk yaşama ihtimalinin daha yüksek olduğu ve daha fazla muhalif davranış sergiledikleri tespit edilmiştir.
Ekran süresi ile DEHB arasındaki bağlantının olası bir açıklaması, aşırı ekran süresinin beyin yapısı ve işlevinde değişikliklere yol açabileceğidir. JAMA Pediatrics’te yayınlanan bir çalışmada, günde yedi saatten fazla ekran süresi olan çocukların beyinlerinde daha düşük dil ve bilişsel becerilerle ilişkili olan daha düşük beyaz madde seviyeleri olduğu bulunmuştur. Bu durum, aşırı ekran süresinin beyin gelişimi üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabileceğini ve bilişsel eksikliklere yol açabileceğini düşündürmektedir.
Kanıtlar ekran başında geçirilen süre ile DEHB arasında bir bağlantı olduğunu gösterse de, korelasyonun nedenselliğe eşit olmadığına dikkat etmek önemlidir. Ekran süresinin DEHB semptomlarına neden olmasından ziyade, DEHB semptomları olan çocukların ekranlarda daha fazla zaman geçirme olasılığının daha yüksek olması da mümkündür. İlgili potansiyel nedensel mekanizmalar da dahil olmak üzere ekran süresi ve DEHB arasındaki ilişkiyi anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Bu arada, ebeveynlerin AAP yönergelerine uygun olarak çocuklarının ekran başında geçirdikleri süreyi günde iki saatten fazla olmayacak şekilde sınırlandırmaları önerilmektedir. Çocukları fiziksel aktiviteye ve diğer ekran dışı aktivitelere teşvik etmek de sağlıklı bilişsel ve davranışsal gelişimi desteklemeye yardımcı olabilir
